Matriks

The Dark Eye, Five Nights at Freddy's, The Thing

Po koridorima horora (prvi deo)

Darko Kovačević, Subotica

Od grozdobera, kada se pokupi i poslednji berićet zemlje, a pre međucarstva studeni, naši prastari znali su prineti žrtvu vlažnoj hladnoj zemlji, ženi, ili Mokoši, kako je već kome dospevalo. Ti se adeti, putem crkvoslovlja, proneše i do trulog potrošačkog zapada, odakle nam se vratiše u nekakvom obliku Noći veštica, kada nejač treba da gleda horore, kupuje kostime i noću po kraju izaziva pedofile u potrazi za slatkišima. Ako ništa drugo, povod je da se začudimo pred hororom, najčudnijim proizvodom pop-kulture potrošačkog sveta. Isključujući slešere, ovde odabiram najinteresantnije pokušaje da se horor ugradi u strukturu interaktivnih kompjuterskih igara. Da pojednostavnim, biće ovo prikaz nekoliko dobrih horor igara:

The Dark Eye

Igra iz digitalno daleke 1995. godine počiva na kratkim pričama strave Edgara Alana Poa, te poprilično nepouzdano, ne predstavljajući jasno pravila i tok igre, uvodi igrača u sumasišavši svet poovskog horora. „Dark Eye“ ne pokušava da bude klasična igra, već je više poigravanje sa naracijom. Gradeći avetinjski matriks bez vremenskog toka, mapirajući priču po frenologiji, igra zbunjenog igrača ubacije u perspektive žrtve iz tri Poove priče, ostavljajući mu pri tom samo mehanizme da sam sebe dovede do potpune propasti. I to nije sve. „Dark Eye“ potom pravi novi krug, po istim pričama, stavljajući sada igrača u ulogu izvršioca, sve vreme dajući naznake da je sve to ipak deo jedne veće priče, koja je melanž makabrističke, rekao bih malograđanske, grozomore.

FiveNights at Freddy's

Ovaj serijal (ima već 5 delova), započet 2014. godine pretpostavlja igrača u ulozi noćnog čuvara Fredijeve picerije, gde su mu na raspolaganju samo kamere za video nadzor i jedan prekidač za elektronsko zaključavanje vrata. Problem su animatroničke lutke koje, kako uzgred saznajemo, imaju običaj da noću vršljaju po piceriji, ako ih niko ne gleda. Stručno rečeno, insomnambulna autonomatonofobija. U svojoj igračkoj suštini, po svim pravilima to je virtuelna verzija „Šapca lapca“, gde su svi multimedijalni resursi stavljeni na održanje napetosti, i gde je, kao u svim majstorskim hororima, izvor i ishod jezovitosti ostavljen imaginaciji igrača.

The Thing

Oslanjajući se na filmskog „Stvora“ (sa Kurt Raselom) iz 1982. godine, ova igra iz 2002. godine nas ostavlja na surovom arktiku sa vanzemaljskim oblicima života koji se virulentno asimiluju u domaće organizme. Ništa spektakularno, reklo bi se, niti grafički (posebno iz današnje perspektive), niti narativno. Međutim, ova naizgled prosečna pucačina poseduje aduta upravo na polju same organizacije igre, odnosno odnosa sa veštačko-inteligentnim karakterima na koje igrač nailazi. Naime, igraču je preko potrebna pomoć pri savladavanju prepreka, i ona postoji, u vidu ljudskih bića na koje se povremeno nailazi – mehaničara, vojnika i medicinskog osoblja. Kako, prema priči, svako može (ali i ne mora) biti zaražen, tako se između igrača i njegovih pomoćnika razvija odnos koji neprestano klizi od straha do poverenja, te u svakom trenutku može da kulminira smrću ili ubistvom. Da bi stvar bila još interesantnija, ovaj odnos nepoverenja je uzajaman, te i sami karakteri razvijaju svoj odnos prema igraču, procenjujući da li je zaražen ili ne. Ovaj sistem međusobnog (ne)poverenja pomera težište horora sa mutantskih karakondžula na unutrašnje odnose tima koji se bori protiv njih, često navodeći igrača na popuštanje živaca. Čisto (Pekićevo) „Besnilo“.