Kultura

"NBS nije nastala 1832. u Beogradu"

Predavanje Dejana Ristića u Kragujevcu

Na osnovu višegodišnjih istraživanja arhivske građe i drugih izvora, Dejan Ristić, istoričar, nekadašnji upravnik Narodne biblioteke Srbije i jedan od vodećih stručnjaka u oblasti zaštite kulturnog nasleđa, došao je do arhivske građe i podataka od velikog naučnog i istorijskog značaja - Narodna biblioteka Srbije nije osnovana 27. februara 1832. godine u Beogradu, već 12. jula 1838. godine u Kragujevcu.

Ristićev naučni rad koji dokazuje nastanak srpske nacionalne biblioteke u Kragujevcu objavljen je u Glasniku Narodne biblioteke Srbije br. 14 (2014/2015) i svoje prvo predstavljanje imaće upravo u Kragujevcu. U četvrtak, 3. marta u 18 sati u galerijskom prostoru Narodne biblioteke „Vuk Karadžić“ (Dr Zorana Đinđića 10) Dejan Ristić će održati predavanje bazirano na otkrićima u vezi sa tačnim mestom i datumom osnivanja Narodne biblioteke Srbije.

"Narodna biblioteka Srbije nije nastala 1832. godine u Beogradu"

(Izvod iz naučno-istraživačkog rada Dejana Ristića)

Uprkos uvreženom mišljenju i radovima pojedinih stručnjaka koji su tvrdili da je Narodna biblioteka Srbije proistekla iz javne biblioteke koju je, 27. februara 1832. godine, u Beogradu osnovao Gligorije Vozarović, istoriografska istraživanja, zasnovana na analizama arhivske građe i svedočanstava savremenika, nedvomisleno ukazuju na činjenicu da je Narodna biblioteka Srbije nastala 12. jula 1838. godine u Kragujevcu, činom osnivanja biblioteke u sastavu Ministarstva prosvete koje je više od jednog veka bilo neposredno nadležno za rad srpske nacionalne biblioteke. Cilj ovog rada jeste da predstavi relevantnu arhivsku građu i time doprinese konačnom utvrđivanju činjenica u vezi sa datumom, mestom i osnivačima Narodne biblioteke Srbije.

Sa opravdanom željom da Narodna biblioteka Srbije, koja je u poratnom periodu za Dan NBS odredila 6. april (u znak sećanja na potpuno uništenje nacionalne biblioteke, u aprilu 1941. godine), kao svoj Dan obeležava datum osnivanja ustanove, Uprava NBS odlučila je, 2002. godine, da se od tada obeležava 28. februar (u spomen na dan kada je, 1832. godine, u Beogradu svoju biblioteku osnovao ugledni knjigovezac i štampar Gligorije Vozarović). Osim što je došlo do greške u konverziji datuma iz Julijanskog u Gregorijanski kalendar (Vozarovićeva biblioteka osnovana je 15. februara 1832. godine /po tada važećem, Julijanskom kalendaru/ što, usled razlike od 12 dana između dva kalendara u 19. veku, odgovara sadašnjem 27. februaru), suštinska pogreška bila je u prenebregavanju istorijskih izvora predstavljenih u više istoriografskih studija i zbirki arhivske građe (Stojan Novaković, Milan Đ. Milićević, dr Gavrilo Kovijanić), koji su nedvosmisleno ukazivali na to da je Narodna biblioteka Srbije nastala sredinom 1838. godine u Kragujevcu, potekavši iz tada utemeljene biblioteke Ministarstva prosvete.