Blog

Nema Srpske bez 9. januara

Đorđe Vuković, Banja Luka

Republika Srpska (ne)očekivano se našla pred nesumnjivo najvećim iskušenjem od završetka građanskog rata u BiH. Tek što je pomislila kako je prebrođena dvadesetogodišnjica Dejtonskog sporazuma, koju su mnogi namjeravali da iskoriste kao zgodan povod za problematizovanje ustavnog aranžmana koji srpskom narodu u BiH osigurava političku autonomiju i nacionalni opstanak, javnost u Srpskoj šokirana je presudom Ustavnog suda BiH kojom je osporen 9. januar kao Dan Republike.

Udovoljavajući zahtjevu bošnjačkog člana Predsjedništva BiH i lidera SDA Bakira Izetbegovića da „ocijeni“ ustavnost praznika RS, sudije su okrivile 9. januar kao Dan Republike Srpske jer navodno vrijeđa bošnjački nacionalni interes, cinično dodajući kako svojom presudom ni na koji način ne dovode u pitanje pravo građana pravoslavne vjeroispovijesti da slobodno na tradicionalan ili bilo kakav drugi prigodan način obilježavaju svoje praznike, uključujući i krsnu slavu Svetog Stefana! Tako su dvoje bošnjačkih sudija, uz asistenciju troje stranaca podvaljenih u ovu instituciju kako bi osiguravali samovolju jedne strane, ponovo preglasali kolege iz reda srpskog i hrvatskog naroda i dokazali da se Ustavni sud ni ne bavi pravom, već politikom! A valjda nikome ne treba dokazivati da osporavanje zakona koji su više puta prošli provjeru različitih ekspertskih analiza, uključujući i Venecijanske komisije, nije pravna već upravo politička intervencija koja se direktno ostrvljuje na Republiku Srpsku, Dejtonski sporazum, a u krajnjem slučaju i samu BiH.

Ako se osporava 9. januar, datum na koji je 1992. godine Narodna skupština proglasila Republiku Srpsku, dakle ako se poništava njen rođendan – onda se i sama Republika Srpska briše iz matične knjige rođenih, briše njen identitet, dovodi u pitanje cijeli njen život! Onda Republika Srpska nije ništa drugo do mrtvorođenče kojem je Dejtonski sporazum odložio sahranu, pa taj posao treba konačno da se dovrši tako što bi se odjednom sahranio njen preostali sadržaj ili postepeno zakopavali njeni raskomadani dijelovi! To znači da bi tzv. Dejton 2 ili neka slična međunarodna konferencija imala zadatak samo da konstatuje kliničku smrt Republike Srpske, dejtonske BiH i iznova aranžira državu po mjeri Baščaršije. Tada srpskom narodu zapadno od Drine preostaje nekoliko opcija: prva, da formira novu kolonu izbjeglica prema Beogradu i u etapama sprovode plan koji su mu više puta najavili isti taj Bakir Izetbegović, Haris Silajdžić, Sejfudin Tokić i slični – da ide iz BiH i ponese zemlje koliko mu staje na opanke; druga, da pokunjen i posramljen ostane tu gdje jeste, pokušavajući da se udjene u tzv. bosanski identitet sa hipotekom bivšeg naroda-krivca koji je sprovodio etničko čišćenje i genocid, računajući da će svoje krsne slave, običaje, jezik, pismo i istorijsko sjećanje moći „slobodno“ da praktikuje u zamračena četiri zida; treća opcija je da se tzv. bosanski Srbi ponovo pretvaraju kako se ništa nije desilo i nastave da računaju na samilost onih koji su tokom dvije decenije, praveći predah i obnavljajući nadahnuća, cijelo vrijeme strpljivo vrijebali kako da ih dokrajče, da poput Hrvatske ili tzv. Kosova stave tačku na svoj jedini i najveći problem - Srbe!

Ako, dakle, Republika Srpska prihvati da 9. januar 1992. godine nije datum njenog nastanka i ostavi samo 21. novembar 1995. godine kao svoj praznik, onda je zaista potpisala svoju smrtnu presudu u kojoj stoji da ona i nije nastala istorijskim težnjama srpskog naroda da očuva svoju političku, kulturnu i vjersku autonomiju, slobodarski nacionalni i državotvorni potencijal koji je srpski narod prethodnih vijekova brižno čuvao pod tuđinskim okupacijama i sa kojim je (ne)voljno ulazio u različite južnoslovenske aranžmane, već da je nastala na „srebreničkom genocidu“, haškim presudama Karadžiću, Mladiću i družini, odnosno Miloševićevim pijanim potpisom u američkoj vojnoj bazi! Valjda je to svima jasno?! Sve srpske žrtve, svi naši mrtvi, osakaćeni, protjerani, silovani – postaju ne samo besmisleni i uzaludni, već dvostruko ubijeni, okrivljeni u svojim smrtima, sa svojim amputiranim nogama i rukama, odsječenim glavama, spaljenim kućama! Čekaju ih preci iz dva svjetska rata, sa jasenovačkih i gradinskih stratišta, iz hercegovačkih jama, sa veleizdajničkih procesa, da zajedno i zauvijek nestanu.

Ovakav udarac zapadnodrinskim Srbima dolazi u izrazito teškom trenutku. Beograd se zagledao u Sarajevo. Sarajevo mu mjerka svaki pokret, tumači svaki uzdah. Zapadne ambasade trube o reformskim agendama. Vehabije prelaze sa riječi na djela. Unutrašnjom političkom scenom vlada najozbiljnija kriza, najveća dezorijentisanost od početka devedesetih. U posljednje vrijeme javnu sferu pomračili su razarajući međupartijski sukobi i lični obračuni političkih vođa koji su potpuno podijelili i sludili građane. Isključivost i netrpeljivost s jedne i obezdušenost i apatija s druge strane, opkolili su svakog pojedinca koji pokušava da sagleda stanje kolektivnog duha srpskog naroda, njegove političke potentnosti i socijalne vitalnosti. Srbi su najljući protivnici jedni drugima. Opet! Bez ikakve milosti i obzira kada se međusobno uhvate za vratove. Partijašenje je dostiglo stepen nesnošljivosti. Kopni rodoljublje, stradaju institucije. Mjesecima vlast optužuje opoziciju za izdaju a opozicija vlast za kriminal. I obje strane su griješeći  u pravu. I imaju slutnje i argumente. Ne tolerišu nikoga ko nije izabrao „stranu“, ne interesuje ih ništa što im nije od trenutne koristi, ne mare za tragičnim posljedicama svog sumanutog raskusurivanja. Ideologije su im zarobljene u foteljama, nacionalne misli u džepovima. I ni jedna nije kadra da prepozna javni interes, da se uzdigne do opšteg dobra, da lične i grupne ambicije podredi nacionalnom stajalištu sa kojeg se jedino jasno vidi šta se dešava, da se okupe u odbrani Republike Srpske, ujednače stavove i nađu načina kako da odgovore najtežem ispitu u posljednjih 20 godina.

Ko danas to ne vidi neće nikada! 

Autor je docent na Fakultetu političkih nauka u Banjoj Luci