Blog

Šta Republika Srpska može da očekuje od aktuelne vlasti u Srbiji?

Saša Aulić, Banjaluka

Devetog januara, na dan Svetog prvomučenika i arhiđakona Stefana, Republika Srpska je proslavila krsnu slavu i svoj 23. rođendan. Kao i svake godine, u Banjaluci je tim povodom upriličena svečana akademija na kojoj je prisustvovao kompletan politički vrh Republike, predsjednik Milorad Dodik, premijerka Željka Cvijanović zajedno sa ministrima u Vladi, te poslanici u Narodnoj skupštini Republike Srpske. Akademiju je, tradicionalno, uveličalo i prisustvo Njegove Svetosti Patrijarha srpskog Irineja, koji je prethodno služio Svetu arhijerejsku liturgiju u Hramu Hrista Spasitelja u srcu Banja Luke. Svečanoj akademiji je prisustvovao i član Predsjedništva Bosne i Hercegovine iz reda srpskog naroda, Mladen Ivanić, drugi srpski zvaničnici u zajedničkim institucijama u Sarajevu, kao i mnoge druge zvanice iz javnog, kulturnog, političkog i društvenog života Republike Srpske. Međutim, na ovogodišnju proslavu, kao i na svesrpsko okupljanje oko ovog istorijskog datuma, sjenu je bacio izostanak državnog vrha iz Beograda. Umjesto predsjednika Nikolića i premijera Vučića, u Banja Luku je stigla delegacija Srbije predvođena ministrom rada, zapošljavanja, boračkih i socijalnih pitanja, Aleksandrom Vulinom i direktorom Kancelarije Vlade Srbije za Kosovo i Metohiju, Markom Đurićem.

Ne umanjujući nužno bilo čiji značaj, teško je ne zapitati se šta je uzrokovalo izostanak najviših zvaničnika Srbije na proslavi Dana Republike Srpske. Da li je to zaista gust raspored i mnoštvo neodložnih obaveza ili je ipak nešto drugo u pitanju? Šta vam je to, gospodo Nikoliću i Vučiću, 9. januara bilo preče od Republike Srpske i njenih građana, a vaših sunarodnika? Zar je bilo zaista nemoguće uložiti minimum truda i, umjesto poslati pismo, lično doći, te svojim prisustvom jasno i nedvosmisleno podržati Republiku Srpsku i njenu budućnost? Izvinjavam se, ali teško mi je da povjerujem u to da ni predsjednik, ni premijer nisu mogli na vrijeme isplanirati, ako ne više, onda makar dva ili tri sata za posjetu Banja Luci tog 9. januara. Izostankom sa proslave, rukovodstvo u Beogradu je propustilo dobru priliku da utiša zle jezike koji već neko vrijeme govore o novom i još uvijek nezvaničnom njemačkom uslovu na evropskom putu Srbije. Zahtjev Njemačke, navodno, podrazumijeva postepeno distanciranje Beograda od javno deklarisane politike Republike Srpske, prvenstveno njenog opredjeljenja za što većom autonomijom unutar Bosne i Hercegovine. Imajući u vidu bezuslovnu proevropsku politiku aktuelne vlasti u Beogradu, kao i prethodne, skandalozne ustupke (poput Briselskog sporazuma) koje su odlučno napravili na putu ka Evropskoj uniji, sama pomisao na jedan ovakav uslov, zapadno od Drine izaziva veliki nespokoj. Iako se pomenuti i, istina, još uvijek nepotvrđeni uslov vrlo rijetko spominje u javnosti, neodgovorni potezi srpskih lidera ostavljaju nažalost ogroman prostor za sumnju.

Mnogi će tvrditi kako nema razloga za zabrinutost, da je sve ovo pretjerano i da je, bez obzira na nedolazak u Banja Luku, podrška Republici Srpskoj od strane vlasti u Beogradu dosljedna i neupitna. Međutim, ukalkulisati dosljednost u buduće poteze Vučića i njegove vlade, osim u pogledu bezalternativnog puta u Evropsku uniju, nužno bi podrazumijevalo akutni oblik političke amnezije. Upravo u tome je i najveća opasnost. Ukoliko se podrška Republici Srpskoj i njenoj politici u jednom trenutku zaista pojavi(la) kao prepreka daljim evrointegracijama Srbije, a zvanični Beograd i pored toga nastavi(o) putem ustupaka, u tom slučaju se, nažalost, u odnosima dvije srpske zemlje ne može očekivati ništa drugo do stagnacija, ako ne i otvorena konfrontacija. Ako je, ipak, pomenuti scenario samo pesimistična konspirološka projekcija na granici paranoje, utoliko bolje. Štaviše, osjetiću zadovoljstvo ukoliko nam zvanični Beograd svojim potezima otkloni ove zlokobne sumnje. Do tada, poučen negativnim iskustvima u pogledu zaštite i brige o nacionalnim interesima, kao i sramnim, slučajnim ili ne, izostankom državnog vrha sa svečanosti povodom Dana Republike, zadržavam sebi pravo da i dalje budem oprezan kada je u pitanju aktuelna vlast u Srbiji, kao i njen odnos prema Republici Srpskoj.

Autor je operativni urednik Novog Polisa