Kultura

Crna komedija u krvavom snijegu

Autor: Nikola Knežević

Fargo

Film  “Fargo” braće Koen jedno je od najboljih filmskih ostvarenja devedesetih godina prošlog vijeka i prekretnica u karijerama Džoela i Itana Koena koji su ovim filmom u potpunosti izgradili svoj jedinstveni stil. “Fargo”, koji predstavlja razrađeniju i potpuniju verziju svog duhovnog prethodnika, debitantskog ostvarenja braće Koen “Blood Simple”, je film koji savršeno spada u najmaglovitiji i najnejasniji žanr današnjice – neo noar. Miješajući i pomjerajući granice postojećih žanrova, braća Koen su proizveli jednu kriminalističku dramu sa elementima crnog humora koju karakterišu fantastični likovi i genijalan scenario. 18 godina poslije, televizijska kuća “FX” vraća “Fargo” u život ali ovaj put na malom ekranu u obliku TV serije a svoj „blagoslov“ dali su i Koenovi koji su ujedno i izvršni producenti ovog projekta.

2014-tu godinu su, što se tiče novih serija, svakako obilježile dvije: “Fargo” i “True Detective”. Obje su koncipirane na isti način: svaka sezona je zasebna priča i broj epizoda u sezoni nije veliki. Čini se da ova formula zaista daje rezultate u poljima stila, originalnosti i koherentnosti. Nema više razvlačenja priče, nema nepotrebnih epizoda (ili čak čitavih sezona) koje služe samo da bi se popunila kvota (manifestno) odnosno da bi se zaradilo više novca (latentno), nema pritisaka od strane gledalaca u vezi sa tokom priče između sezona, nema teorija i spojlera o nastavku serije. Jedna sezona – jedna priča. „Ovo je desetočasovni film“, kaže Noa Hauli, tvorac serije.

Priča je, kao i u originalnom filmu, smještena u Minesoti. Ambijent je ključan, kao što je to bio slučaj i u filmu. Snježna područja malog gradića Bemiđija, komičan naglasak i karakterističan žargon stanovnika ovog malog grada i sjajno razrađeni likovi koji su toliko obični i toliko ljudski (što i jeste zaštitni znak braće Koen) da će vam se učiniti kao da ih poznajete, savršeno odgovaraju kratkom lukavom tekstu koji stoji na početku svake epizode: „Ovo je istinita priča. Prikazani događaji odigrali su se 2006. godine u Minesoti. Na zahtjev preživjelih, imena su promijenjena. Zbog poštovanja prema preminulim, ostatak je ispričan tačno onako kako se dogodilo.“ Ovu foru Hauli posuđuje od braće Koen koji su isto uradili i u originalnom filmu.

Istina, događaji iz filma okvirno jesu zasnovani na određenim istinitim događajima, ali priča i likovi su u potpunosti dio fikcije. Sa druge strane, događaji u seriji su u potpunosti izmišljeni. „Ako publika vjeruje da je nešto zasnovano na istinitim događajima , to vam daje dozvolu da uradite neke stvari koje oni inače ne bi prihvatili“ rekao je Džoel Koen. I zaista, ako gledalac odmah na početku dobija informaciju da je ono što gleda bazirano na istinitim događajima, njegov pristup se momentalno mijenja. Priču doživljava mnogo snažnije, ličnije, emotivnije. Pokušava da razumije likove i njihove postupke stavljajući se na njihovo mjesto. Međutim, iako je nekoliko sekundi na guglu dovoljno da se razotkrije ova „prevara“ u seriji, humanost i određena doza antijunaka u većini likova održavaju iluziju istinitosti onoga što gledamo.

Likovi su ono što krasi seriju. Lorn Marvo, glavni antagonistakojeg maestralno tumači jedan od miljenika braće Koen Bili Bob Tornton, predstavlja fuziju negativca iz filma „No Country for Old Men” i Tajlera Durdena iz “Fight Cluba”. Vješt manipulator i nemilosrdni psihopata koji ne poznaje empatiju, Lorn Marvo prati samo svoja (ne)moralna načela i pravila i predstavlja otjelotvorenje čistog libida. Serija počinje tako što Marvo stiže u Bemiđi i nakon saobraćajne nesreće u bolnici slučajno upoznaje Lestera Najgarda, prodavca životnog osiguranja koji kao da na čelu ima ispisanu riječ „gubitnik“. Lester, povučeni, bojažljivi muškarac koji uopšte nije upoznat sa pojmom „samopouzdanje“, očigledno je pandan liku Džerija Lundegarda kojeg u originalnom filmu tumači Vilijam H. Mejsi. Nespretnost, nesigurnost i stidljivost Lundegardovog lika odlično je reprodukovao sjajni Martin Friman, zvijezda Džeksonovog “Hobbita” i doktor Votson iz odlične moderne verzije “Sherlocka Holmesa“.

Kratak razgovor Marva i Najgarda u bolnici započinje niz krvavih događaja u inače mirnom Bemiđiju zbog čega se odmah u prvoj epizodi upoznajemo i sa trećim glavnim likom, policajkom Moli Solverson. Solverson, koja je ponovo jasna nasljednica lika Mardž Ganderson koju u originalnom filmu briljantno glumi Franses MekDormand (za šta je dobila i Oskara), je definitivno lik kojeg ćete zavoljeti odmah. Inteligentna, skromna i pristojna, Solverson mora da se bori i protiv kriminala i protiv nesposobnosti svojih nadređenih. Lokalna djevojka koja poznaje skoro sve stanovnike Bemiđija, svoj umiljati pristup vrlo lako zamjenjuje sa spremnošću da juri negativce sa puškama u snježnoj mećavi. Pored pomenutih, sjajne uloge imaju i Bob Odenkirk, svima već najdraži advokat iz serije „Breaking Bad“, koji tumači nesposobnog šerifa Bila Osvalta i Kolin Henks koji igra Gasa Grimlija, policajca iz susjednog grada Duluta.

Serija koja se bazira na filmu braće Koen mora da ima jako dobar scenario. “Fargo” maestralno ispunjava ovaj zadatak. Svaka epizoda je odlično napisana, nema nepotrebnih scena, razrada postojećih i uvođenje novih likova savršeno su tempirani i ne odstupaju od glavne priče. Atmosfera originalnog filma je prenesena u potpunosti, ne manjka crnog humora ali ni prepoznatljivog „braća Koen“ nasilja. Radnja je nepredvidljiva, muzika odgovara frigidnom ambijentu a režija je fantastična. “Fargo” skoro da i nema mane, zamjerke se mogu uputiti na previše dodirnih tačaka sa originalnim filmom te se tako može kritikovati (ne)originalnost i kopiranje nekih likova, međutim tvorci serije nikada nisu krili uticaj filma tako da ovaj aspekt ne treba posmatrati toliko kritično. Kvalitet serije prepoznat je i na dodjelama nagrada Zlatni Globus gdje je “Fargo” odnio pobjedu za najbolju mini seriju na televiziji zasluženo porazivši svog glavnog konkurenta “True Detective”.