Pretraga
Pronađite nas na
 

Pošalji prijatelju

Kultura

Vizantolozi sveta dolaze u Beograd

Srđan Pirivatrić, Politika

Sa središnjom temom „Vizantija – svet promena” u Beogradu će od 22. do 27. avgusta biti održan 23. međunarodni kongres vizantologa, u organizaciji Međunarodne asocijacije vizantijskih studija i Srpskog komiteta za vizantologiju. Predsednik Srbije Tomislav Nikolić koji je, zajedno sa Uneskom, patron ovog skupa, otvoriće kongres na Filološkom fakultetu, a na svečano otvaranje pozvan je i prestolonaslednik Aleksandar Karađorđević, čiji je deda, kralj Aleksandar Prvi, na istom mestu otvorio vizantološki kongres 1927. godine.

Dolazak više od 1.200 naučnika iz 49 zemalja predstavlja i priliku za zemlju domaćina da pokaže svoje kulturno nasleđe, pa će tako pored naučnog programa, tj. plenarnih sednica, okruglih stolova i tematskih sednica, učesnici moći da u Galeriji SANU pogledaju izložbu srpskih srednjovekovnih ćirilskih rukopisa, među njima i najvažniji rukopis Miroslavljevo jevanđelje.

– Na izložbi u Galeriji nauke i tehnike strani gosti mogu da steknu uvid u to na koji način je vizantijsko graditeljstvo bilo inspiracija za graditeljstvo novijeg doba u Beogradu i Srbiji, dok će u Galeriji Cepter biti izložena dela savremenih umetnika koji su inspirisani Vizantijom: Čedomira Vasića, Milete Prodanovića i Zorana Grebenarevića – kaže za naš list dr Srđan Pirivatrić, kopredsednik Organizacionog odbora kongresa. – Biće izložen i značajan korpus srpskih ikona sa područja Pećke patrijaršije, nastalih u postvizantijsko doba, koje se nalaze u Muzeju Srpske pravoslavne crkve, a u saradnji sa Svetogorskom kućom iz Soluna i Društvom prijatelja Svete Gore iz Beograda predstavićemo postavku akvarela na temu Svete Gore, čiji su autori Dag Paterson, arhitekta, i Tim Vajner, ilustrator. Biće tu i prateća izložba posvećena istoriji kongresa.

Vizantolozi će izabrati izlete i lokalitete koje žele da posete: Feliks Romulijanu, Sirmijum, Lepenski vir, Caričin grad, manastir Dečane, Pećku patrijaršiju, manastire u okolini Skoplja, ili Beli dvor, Crkvu svetog Marka i Kalemegdan.

– Središnju ideju kongresa sažima njegov moto, misao vizantijskog intelektualca Maksima Planuda, inspirisana Ovidijem, a indirektno i Heraklitom – „Sve se menja, ali ništa ne propada”. Vizantiju su često, posebno na Zapadu, doživljavali kao statičan, gotovo nepromenljivi svet. Međutim, kada se uđe u njenu istoriju dugu više od 1.000 godina, vidimo jedan živi državni organizam Rimskog carstva, koji, zadržavajući svoj vojnički karakter, prolazi kroz razne faze da bi, na kraju, sveden na gotovo neznatnu veličinu, stao naspram moćnog Osmanskog carstva i nestao 1453. osvajanjem Carigrada. Vizantijska kultura nastavila je da traje, kroz crkvu – Vaseljensku patrijaršiju koja je u Osmanskom carstvu objedinjavala hrišćane tj. Rimljane, a nastavila je da živi i kroz zemlje čija je kultura na neki način čedo vizantijske civilizacije, posebno Rusiju, Srbiju, Bugarsku i Grčku. Vizantijski pečat jak je u Maloj Aziji i na Bliskom istoku, u oblastima koje su nekada pripadale istočnoj polovini Rimskog carstva – kaže Srđan Pirivatrić.

Jedna od tema ovog kongresa, kako dodaje, biće posvećena i vizantijskoj hagiografiji, obrascima po kojima su pisana žitija svetih, zatim istoriografiji, odgonetanju svrhe i načina na koji su Vizantinci gradili svoju vezu sa prošlošću, kao i mestu i ulozi čula u verskoj praksi vizantijskog čoveka.

– Jedna plenarna sednica baviće se ranovizantijskim gradom, a posebno lokalitetom Caričin grad, koji je predmet multidisciplinarnog međunarodnog projekta, a o kojem će govoriti rukovodilac istraživanja Vujadin Ivanišević, dopisni član Francuske akademije nauka. Važna tema kongresa biće posvećena i mestu slovenskih naroda, Bugara, Srba i Rusa, između uticaja dva Rima (stari Rim u Italiji i novi Rim – Konstantinopolj). S tim u vezi, biće reči o delovanju Sv. Save i uravnoteženju položaja tadašnje Srbije na međunarodnom crkvenom i političkom planu, u vrlo složenim prilikama – ističe Pirivatrić.

Podsetimo da je prvi kongres vizantologa održan 1924. godine u Bukureštu, gde je bilo 60 naučnika. Drugi kongres bio je 1927. u Beogradu, sa 200 vizantologa. Gosti na tadašnjem otvaranju bili su patrijarh srpski Dimitrije, rimokatolički nadbiskup beogradski Ivan Rafael Rodić i tadašnji predsednik kraljevske vlade Nikola Uzunović. Prisutni su bili i članovi Vlade, predsedništvo Narodne skupštine, papski nuncije i diplomatski kor.

Naučnici su tada bili gosti na prijemu ministra prosvete Velimira Vukićevića i gradonačelnika Beograda Koste Kumanudija, kao i na kraljevom prijemu u Starom dvoru. Kako je kongres bio za vreme Uskrsa, za naučnike rimokatolike organizovana je misa. Ministarstvo pošta i telegrafa izdalo je gostima besplatne tramvajske karte za sve linije i mesečnu kartu za voz, kako bi što bolje upoznali našu zemlju. Vizantolozi su posetili manastir Ravanicu, Kumanovo, Skoplje, Kosovo, lokalitet Stobi, a „Politika” je na celoj naslovnoj strani donela tekst o kongresu, koji počinje rečima: „Najveći događaj jučerašnjice u našoj prestonici bilo je svečano otvaranje drugog Međunarodnog kongresa vizantologa...”

Naš sagovornik naglašava da srpska vizantologija ima dobre pozicije u svetu. U Beogradu je osnovana katedra za vizantologiju još 1906. kao treća te vrste u svetu (posle Minhena 1898. i Pariza 1899), čiji je utemeljivač bio bečki đak Dragutin Anastasijević, a svetski ugled naša vizantologija dobila je dolaskom Rusa Georgija Ostrogorskog, naučnika najvećeg formata, koji je izveo čitave generacije studenata i osnovao Vizantološki institut SANU 1948. godine, kao prvu ustanovu te vrste u svetu. Njegovi đaci su bili i akademik Ljubomir Maksimović koji je danas počasni potpredsednik Međunarodne asocijacije vizantologa i predsednik Organizacionog odbora kongresa, kao i akademik Mirjana Živojinović, dobitnica prestižne nagrade „Gistav Šlamberže”. U sklopu organizacije kongresa Srpski komitet za vizantologiju objavljuje posebno izdanje sa plenarnim referatima, koje je uredila Smilja Marjanović-Dušanić, kao i reprezentativnu trotomnu publikaciju grupe autora pod naslovom „Vizantijsko nasleđe i srpska umetnost” čiji su urednici Dragan Vojvodić i Danica Popović, u saradnji sa „Službenim glasnikom”.

 

Izvor: Politika

 

(Ukoliko želite da se uključite u AKCIJU 500 x 500 i skromnim prilogom pomognete Novi  Polis posetite sledeći link) 

 

 

Ostavite komentar

Mišljenja izneta u komentarima su privatno mišljenje autora komentara i ne predstavljaju stavove redakcije sajta NoviPolis. Ipak, po postojećem Zakonu o javnom informisanju NoviPolis odgovara za sve sadržaje koji se nalaze na njegovim stranicama, pa u skladu sa tim zadržava pravo izbora komentara koji će biti objavljeni, kao i pravo skraćivanja komentara. Komentare uvredljive sadržine, kao i komentare za koje sumnjamo da su deo organizovanog spinovanja javnosti, nećemo objavljivati.

Ostali komentari